By Το όνομα που σημαίνει “ηγέτης”, το παιδί-θαύμα της Μπόσνα που μετακόμισε στα 12 στην Τουρκία, το χρυσό και ο τίτλος MVP στο Ηράκλειο και η διαφήμιση που τον απογείωσε
Ας ξεκινήσουμε μ’ ένα απλό μάθημα τουρκικής ορθοφωνίας. Όχι για κάτι άλλο, αλλά για να προφέρουμε σωστά τα ονόματα: Στο τουρκικό αλφάβητο το γράμμα “C” προφέρεται «τζ». Ο ήχος «τς» αντιστοιχεί στο γράμμα “Ç”, δηλαδή το «C» με υπογεγραμμένη. Το όνομα «Cedi», λοιπόν, το μικρό όνομα του Τούρκου μπασκετμπολίστα Οσμάν που απέκτησε ο Παναθηναϊκός, προφέρεται «Τζεντί».
Ακριβώς γι’ αυτό το λόγο οι Αμερικανοί, που λατρεύουν να βγάζουν παρατσούκλια ειδικά στους μπασκετικούς τους ήρωες του ΝΒΑ, το όνομά του το συνέδεσαν με τους… ιππότες Τζεντάι του «Πολέμου των Άστρων».
Αν ρωτήσεις τη Google (ή, ακόμα καλύτερα, το ChatGPT) για το τι σημαίνει το όνομα Τζεντί στα τουρκικά, θα σου απαντήσει «intelligent, pleasant, likeable». Δηλαδή έξυπνος, ευχάριστος, αγαπητός. Δυστυχώς ή ευτυχώς, καμία απ’ αυτές τις λέξεις μεμονωμένα δεν μπορεί να αποδώσει σωστά την ακριβή μετάφραση. Μάλλον γι’ αυτό τις βάζουν και τις τρεις μαζί. Οι Τούρκοι προτιμούν να μεταφράζουν το “Cedi” ως leader, ηγέτης.
Υπό αυτή την έννοια, μπορούσαν να βρουν καλύτερο όνομα οι γονείς του για να του δώσουν, πριν ακόμα τον καμαρώσουν στα παρκέ του ΝΒΑ;
Τα αρχεία αναφέρουν ότι ο Τζεντί Οσμάν γεννήθηκε στην Αχρίδα της Βόρειας Μακεδονίας στις 8 Απριλίου 1995. Ο πατέρας του έχει τουρκική καταγωγή, η μητέρα του κατάγεται από το Νόβι Παζάρ της Σερβίας, τη μοναδική περιοχή της χώρας που έχει πλειοψηφία μουσουλμάνων κατοίκων (οι οποίοι επιμένουν να απογράφονται ως Βόσνιοι). Είναι το δεύτερο παιδί τους μετά τον Τζανέρ, που γεννήθηκε το 1991.
Το 1999, όταν ο Τζεντί ήταν μόλις 4 ετών, η οικογένεια μετακόμισε στο Σαράγεβο, την πρωτεύουσα της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης. Η μητέρα, που έπαιζε μπάσκετ σε μικρή ηλικία, είχε ήδη γράψει τον Τζανέρ στις ακαδημίες της Μπόσνα. Ο Τζεντί ακολούθησε το 2001. Ήταν υπερκινητικός, λέει, κι αναστάτωνε το σπίτι, οπότε του βρήκαν μια πολύ ωραία ασχολία για να διοχετεύει την περίσσια του ενέργεια. Και είχε και τον Τζανέρ, τον μεγάλο αδελφό, δίπλα του.
Στα εσωτερικά τουρνουά της Μπόσνα ο Τζεντί, σε ηλικία προ-μίνι μπάσκετ, έκανε θραύση. Το γεγονός ότι είχε αναπτυχθεί πολύ για την ηλικία του τον βοηθούσε να παίζει με μεγαλύτερα παιδιά, πολλές φορές μαζί με τον Τζανέρ (που τον περνάει τέσσερα χρόνια). Το στοιχείο που άλλαξε τη ζωή του ήταν η συνάντηση με τον Μπιλάλ Χαν Ντουρού.
O τότε προπονητής των μικρών τμημάτων της Εφές Αναντολού (που σήμερα θεωρείται ένας από τους «γκουρού» των μικρών ηλικιών στην Τουρκία) άκουσε από τον τότε προπονητή της εθνικής ομάδας U20, τον Τουρκο-Βόσνιο Νιχάτ Ίζιτς, ότι στις ακαδημίες της Μπόσνα υπάρχει ένας νεαρός Τούρκος που κάνει θαύματα. Στο πλαίσιο των πολλών ταξιδιών του στην περιοχή της πρώην Γιουγκοσλαβίας πήρε στο Σαράγεβο να τον δει το καλοκαίρι του 2007.
Το αν εντυπωσιάστηκε και τι εισηγήθηκε είναι πολύ εύκολο να το καταλάβει κανείς: Ο Τζεντί μετακόμισε στα 12 του χρόνια, μαζί με τον αδελφό του, στην Τουρκία για να γραφτεί στις ακαδημίες της Εφές. Στην πορεία μετακόμισε εκεί και όλη η οικογένεια. Βάσει του νόμου «Geri Dönüş», ο οποίος απλοποιούσε τις διαδικασίες για τους Τούρκους της διασποράς που ήθελαν να «επιστρέψουν» (ειδικά από τη γενιά του πατέρας του), ο Τζεντί και όλη η οικογένεια έγιναν Τούρκοι υπήκοοι.
H αφύσικα γρήγορη μπασκετική του ανάπτυξη συνεχίστηκε και τα επόμενα χρόνια. Στα 16 του, τον Απρίλιο του 2011, συμμετείχε στο Jordan Brand Classic, ένα τουρνουά επίλεκτων γυμνασιόπαιδων στις ΗΠΑ, στο οποίο εκτός από τους ντόπιους Top25 παίκτες καλούνται και παιδιά από το εξωτερικό που αποκαλούνται «outstanding prospects», «εξαιρετικές προοπτικές» μαζί με παίκτες όπως ο Μάριο Χέζονια και ο Άντριου Γουίγκινς. Εκεί συστήθηκε στο αμερικανικό κοινό των σκάουτερς, οι οποίοι σημείωσαν το όνομά του στο μπλοκάκι τους.
Στα 16 του χρόνια έκανε την πρώτη του εμφάνιση με τη φανέλα της Εφές Αναντολού. Κατ’ εντολήν, όμως, του κόουτς Ντουρού αμέσως «μετακόμισε» στην Περτενβιγιάλ, την «θυγατρική» ομάδα της Εφές Αναντολού, η οποία συμμετέχει και στο εφηβικό πρωτάθλημα Τουρκίας, αλλά και στην Β’ κατηγορία του τοπικού ανδρικού πρωταθλήματος. Με μπροστάρη τον Οσμάν η ομάδα κατέκτησε το πρωτάθλημα εφήβων Τουρκίας τόσο το 2012, όσο και το 2013.
Mε την εθνική εφήβων της Τουρκίας πανηγύρισε το χρυσό μετάλλιο στο Ευρωμπάσκετ 2013, αν και ο χρόνος συμμετοχής του δεν ήταν μεγάλος. Η συνέχεια, όμως, ήταν καταιγιστική: Χρυσό μετάλλιο στο Ευρωμπάσκετ U20 του 2014 (που έγινε στην Κρήτη) και χάλκινο στην επόμενη διοργάνωση U20 στην Ιταλία. Στη διοργάνωση της Κρήτης ήταν ο MVP του τουρνουά και, φυσικά, μέλος της καλύτερης πεντάδας.
Μέσα σ’ όλα αυτά, είχε καταφέρει όχι μόνο να κάνει το ντεμπούτο του με την εθνική Ανδρών, αλλά και σε ηλικία 19 ετών να συμπεριληφθεί στη 12άδα της Τουρκίας για το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα της Ισπανίας. Κάτι σπάνιο για παίκτη κάτω των 20 ετών.
Το 2015, κι ενώ το όνομά του βρισκόταν πια στα χείλη όλων, δήλωσε την διαθεσιμότητά του για το ντραφτ του ΝΒΑ, ενώ όμως είχε ξεκαθαρίσει ότι ανεξαρτήτως θέσης θα έμενε στην Εφές. Και τότε ακόμα υπήρξαν φωνές για λάθος τακτικής. Οι Μινεσότα Τίμπεργουλβς τον επέλεξαν στο Νο31, στην αρχή του δεύτερου γύρου. Αν είχε εξαντλήσει το χρονικό περιθώριο ή διαλαλούσε ότι θα πήγαινε αμέσως στις ΗΠΑ, λέγεται ότι είχε σίγουρο τον πρώτο γύρο. Εκείνο το βράδυ του ντραφτ έμαθε ότι τα δικαιώματά του «πέρασαν» στους Κλίβελαντ Καβαλίερς, μαζί μ’ αυτά του Ρακίμ Κρίστμας, σε αντάλλαγμα για τον Τάιους Τζόουνς, ο οποίος είχε επιλεγεί μόλις επτά νούμερα νωρίτερα (24).
Το 2015 ήταν η χρονιά που τον έμαθαν όλοι, ακόμα κι αυτοί που δεν ασχολούνται πολύ με το μπάσκετ. Ήταν ο πρωταγωνιστής στο διαφημιστικό της διάσημης εταιρείας σαμπουάν Head & Shoulders στην Τουρκία και μέσω της τηλεόρασης μπήκε στα σπίτια όλων (ανάλογο διαφημιστικό είχε γίνει στην Ελλάδα τότε με πρωταγωνιστή τον Γιώργο Πρίντεζη).
Το 2017 έκανε το βήμα στο Κλίβελαντ, όπου έμεινε για έξι συνεχόμενες σεζόν. Βασικός ήταν στις δύο (2018-2019 και 2019-20), τις υπόλοιπες ερχόταν από τον πάγκο, αλλά αν εξαιρεθεί η ρούκι σεζόν του, σε όλες τις υπόλοιπες είχε πάνω από 20 λεπτά μέσο όσο συμμετοχής, ανεξαρτήτως αν ξεκινούσε ή όχι. Με μέσο όρο καριέρας 35,3% στο τρίποντο, έφτασε τα 500 εύστοχα στη λίγκα μόλις τον Μάρτιο του 2022.
Εκείνη τη χρονιά τάραξε τα νερά και με μια άλλη του απόφαση: Έκανε πρόταση γάμου στην αγαπημένη του Εμπρού Σαχίν, μάλιστα απαθανάτισε τη σκηνή σ’ ένα ονειρεμένο σκηνικό στην Καππαδοκία κι ανέβασε τις φωτογραφίες στο Instagram. Η Εμπρού είναι πετυχημένη ηθοποιός, πρωταγωνίστρια σε αρκετά σίριαλ, αλλά οι κακές γλώσσες πήραν φωτιά επειδή είναι και ένα χρόνο μεγαλύτερή του! Η συντηρητική, ακόμα, τουρκική κοινωνία δεν το βρήκε ό,τι πιο ταιριαστό. Φυσικά το ζευγάρι δεν άκουσε τίποτα (και πολύ καλά έκανε) και παντρεύτηκαν τον Ιούλιο του 2022.
Τον Ιούλιο του 2023 το όνομά του ενεπλάκη σε μια τριπλή ανταλλαγή παικτών μεταξύ των Καβς, των Μαϊάμι Χιτ και των Σαν Αντόνιο Σπερς, που τον έφερε στο Τέξας. Στο Σαν Αντόνιο είχε 17,6 λεπτά, βελτίωσε τα ποσοστά του στα σουτ εντός παιδιάς, αλλά πήρε λιγότερες προσπάθειες.
Για έναν παίκτη που, όπως λέει και το όνομά του άλλωστε, είναι «ηγέτης», τέτοιοι ρόλοι δεν ταιριάζουν. Το κύριο χαρακτηριστικό του Τζεντί, όπως έχουν συμφωνήσει όλοι οι προπονητές του, είναι η αίσθηση της ευθύνης, όχι ο ατομισμός. Αυτοί που τον αγαπούν (με πρώτο τον Τζανέρ, τον αδλεφό του) τον… κατηγορούσαν όλα αυτά τα χρόνια ότι έπαιζε λιγότερο για τον εαυτό του και περισσότερο για τις ομάδες του, κάτι που του μείωνε αυτό που λέμε «αγοραστική αξία». Αλλά οι προπονητές γνωρίζουν ότι θα είναι από τους πρώτους που θα σηκώσει το χέρι για να πάρει την ευθύνη.
Comments